VAN'da, sağanak yağışların etkili olduğu mevsimlerde dışarıda yaşanabilecek kazaların başında yıldırım çarpmaları geliyor. İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Hizmetleri Başkanı Uzman Doktor Mehmet Tatlı, yüksek kesimlerde yaşayan insanları yıldırım çarpmasına karşı uyardı.
Yıldırım çarpan kişiye ilk müdahalenin hızlı yapılmasının hayati önem taşıdığını dikkat çeken Dr. Tatlı, son 3 yılda yıldırım çarpması sonucu 3 kişinin hayatını kaybettiğini, 27 kişinin ise yaralandığını söyledi.Van İl Sağlık Müdürlüğüne Sağlık Hizmetleri Başkanı Uzman Doktor Mehmet Tatlı, Van ve çevresinde yağan yağışlarla birlikte son yıllarda yıldırım çarpması sonucu meydana gelen ölüm ve yaralanmalarla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Yıldırım çarpmasının özellikle ilkbahar ve sohbahar mevsimlerinde havanın yağışlı olduğu dönemde meydana geldiğini söyleyen Uzm. Dr. Tatlı, "Bu bölgedeki yıldırım çarpmaları genelde yüksek kesimlerde oluyor. Aynı zamanda futbol maçı esnasında da olabiliyor. Ama, yüksek kesimlerde olan çoban ve askerlerimiz daha çok risk altındalar. Onların buna karşı önlem almaları hayati önem arz ediyor. Yıldırım çarpması sonucu 2021 yılında 8, 2022'de 7 ve 2023'te 12 olmak üzere toplam 27 kişi yaralandı, son 3 yılda 3 kişi de hayatını kaybetti. Böyle bir durumda hemen 112 Acil Sağlık ekiplerine haber verilmeli. Oraya giden ekiplerimiz de eğer kişinin kalbi durduysa kalp masajını yapması ve solunum desteğinin sağlanması gerekir. Yıldırım eğer direk çarpmışsa aslında fazla yapılabilecek bir durum yok. Ama yerden çarpan elektrik akımına kapılan kişilerde ani kalp ve solunum durmalarında hızlı bir şekilde kalp ve solunum desteği sağlanması hayati önem arz ediyor." dedi.
'YILDIRIM ÇARPMASI, BİR ÇEŞİT ELEKTRİK ÇARPMASIDIR
'Yıldırımın nasıl çarptığını anlatan Uzm. Dr. Tatlı,"Yıldırım çarpması aslında bir elektrik çarpmasıdır. Nasıl elektrik çarpmalarını çok sık görebiliyorsak, yıldırım çarpması da bir çeşit elektrik çarpmasıdır. Tabi yıldırım çarpmasındaki volt milyonları, milyon voltlara ulaşabilecek düzeyde. Elektrik çarpmaları, yıldırım çarpmalarına göre daha sık görülüyor.Yıldırım çarpmalarında havadaki, bulutlardaki elektrik yüküyle yerin arasındaki elektrik yükü ciddi bir fark olduğundan yerden yükselerek de, yada gökten aşağıya doğru yıldırım meydana gelebilir. Bulutlar arasında da olabilir.Tabi çok yüksek voltajdır. Direk çarptığı zaman insanın yaşama şansı çok az. Ama genelde insana yakın yere isabet eder. Yani yerdeki bir ağaca düşebilir. Bu da elektrik çarpmasına neden olur. Yıldırım çarpmalarında insanlarda kalbin tamamen elektriksel sis kalması durumu, direk yanık durumu olabilir. Gözlerde katarakt, elektriği şiddetiyle kulak zarında patlama meydana gelebilir. İç organ hasarları, veyahut patlamanın şiddetiyle fırlatılıp travmaya bağlı yaralanmalar görebiliriz." diye konuştu.
'HIZLI MÜDAHALE ÇOK ÖNEMLİ'
Yıldırım çarpmalarına karşı hızlı müdahalenin hayati önem taşıdığını ve buna karşı alınması gereken tedbirlere dikkat çeken Uzman Dr. Tatlı, "Bu tür durumlarda insanların kalpleri durur.Bu sürede eğer hastaya hızlı müdahale edilmezse ve bu süre uzarsa oksijensizliğe bağlı kalp hasarı oluşacağı için hastaları kaybetme ihtimali de daha yüksek olur. Yıldırım çarpları sırasında insanlar metal objeler taşımamalı. Bir şemsyenin ucunda bir demir bile varsa, bir paratoner işlevi görüp yıldırım çarpmasını kolaylaştırabilir. Yıldırım çarpmalarına karşı kapalı yerlerde korunmak, açık yerlere göre daha korunaklı.O sırada yanınızda su geçirmeyen bir mont varsa, onu zemine koyup üzerine oturabilirsiniz.Yıldırım çarpmalarında ölümler özellikle hayvanlarda çok oluyor. Nedeni ise şu; hayvanlar dört ayaklı oldukları için, ayakları arasındaki mesafe uzak. Bu uzaklıktan dolayı da elektriksel fark yaratır. Yıldırım düştüğünde hayvanların vücuduna elektrik geçer. İnsanlar bu tür bir durumda ayaklarını birleştirip çömelmeli. Çünkü ayak bildikleriniz bitişik olduğu için, elektrik en kolay yolu tekrardan toprağa gider. Bu da yine hayat kurtarıcı olabilmektedir." ifadelerini kullandı. (DHA)
