Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan bugün Ukrayna’nın başkenti Lviv'deki Potoçki Sarayı'nda önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüştü, ardından Erdoğan, Zelenski ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres bir toplantı yaptı.
Ukrayna'nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla Türkiye ve Ukrayna arasında anlaşma imzalandı. Anlaşmayla iki ülke arasında Ukrayna'nın yeniden inşası için bir Görev Gücü oluşturulacak. Görev gücü ile Ukrayna'da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi sosyal ve ekonomik önemi olan tesislerin yeniden inşası için çalışmalar birlikte koordine edilecek.
“Rusya birliklerini nükleer santralden çekmeli”
Zelenski açıklamasında, Rusya'nın askeri birliklerini derhal Zaporijya Nükleer Santrali'nden çekmesini, provokasyonlara ve saldırılara son vermesini istedi.
“Barış görüşmelerin başlaması için Rusya'nın önce işgal ettiği toprakları terk etmesi gerekiyor” dedi.
Zelenski, Türkiye'nin tahıl sevkiyatında öncü rol oynadığını belirterek, “Bu, küresel gıda krizinin üstesinden gelmeye yardımcı oldu” dedi.
“Yiyecek ve gübreyi çıkarmak çok önemli”
BM Genel Sekreteri Guterres de Zaporijya Nükleer Santrali’yle ilgili “Santraldeki askeri ekipman ve personel çekilmelidir. Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır” dedi.
Guterres “Ukrayna'nın gıda ürünlerine ve Rus gıda ve gübrelerine tam küresel erişim sağlamadan küresel gıda krizine çözüm yok” dedi.
Tedarik zincirlerinin halen bozuk olduğunu ve enerji ve ulaşım maliyetlerinin "kabul edilemez derecede yüksek" olmaya devam ettiğinin altını çizen Guterres, "Gıda cephesindeki olumlu ivme, diplomasi için, çok taraflılık için, bir yaşam maliyeti krizinin pençesinde kalan insanlar için ve Ukrayna'nın çalışkan çiftçileri için bir zaferi yansıtıyor." değerlendirmesini yaptı.
BM Genel Sekreteri Guterres, "Ukrayna ve Rusya'dan daha büyük miktarlarda yiyecek ve gübreyi çıkarmak, emtia piyasalarını daha da sakinleştirmek ve fiyatları düşürmek için çok önemlidir. Bu, en savunmasız insanlara ve ülkelere yardım sağlamak için çok önemli" diye konuştu.
Guterres, öte yandan bunun küresel gübre pazarındaki kargaşayı tersine çevirmeye yardımcı olmak açısından hayati önem taşıdığını da ifade etti.
“Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, basın toplantısında yaptığı açıklamada, Zelenski ile gerçekleştirdikleri ikili görüşmede, ülkeler arasındaki stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkileri tüm boyutlarıyla değerlendirdiklerinin söyledi: “İş birliğimizi, dayanışmamızı mevcut şartlar altında ilerletme imkanlarını ele aldık. Tabii yaklaşık 6 aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi bu vesileyle bir kez daha vurguladım.”
Erdoğan özetle şunları söyledi:
“Dün gece Kharkiv'de bir yurda yönelik gerçekleştirilen 9 sivilin öldüğü, 35 kişinin yaralandığı füze saldırısı için de ülkemiz ve milletimiz adına taziyelerimi ilettim. Zaporijya Nükleer Santrali etrafında devam eden çatışmalardan duyduğumuz endişeyi dile getirdik. Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz.
“Türkiye olarak bir taraftan çatışmaların diplomatik çözümle sona ermesi için çaba harcarken diğer taraftan da Ukraynalı dostlarımızın yanında olduk, olmaya devam ediyoruz. Görüşmemizde, savaşın Ukrayna'da neden olduğu fiziki yıkımın boyutlarını da ele aldık. Bugüne kadar olduğu gibi Ukrayna'nın yeniden imarı için gereken desteği vereceğimizi Sayın Zelenski ile paylaştım.
Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden ihracı
“Bundan daha bir ay önce Birleşmiş Milletler, Ukrayna, Rusya ve Türkiye olarak tarihi nitelikte bir ortak çalışma örneğini sergiledik. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli şekilde dünya piyasalarına ihracını mümkün kılan İstanbul Mutabakatı'nın olumlu yansımalarını sadece Ukrayna değil, tüm dünya hissetmeye başladı.
“Mutabakatın uygulamaya konulduğu 1 Ağustos'tan bu yana toplam 25 gemi ve yaklaşık 625 bin ton Ukrayna tahılı dünya pazarına ulaştırıldı.
“Üçlü görüşmemizde ayrıca İstanbul Mutabakatı'nın oluşturduğu müspet havanın kalıcı barışa tahvil edilmesi imkanlarını değerlendirdik. Diplomatik sürecin canlandırılması için uluslararası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine özellikle işaret ettik.
“Savaş müzakere masasında sonuçlanacak”
“Şahsen savaşın en nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacağına olan inancımı muhafaza ediyorum. Esasen Sayın Zelenski ve Guteress de bu hususta aynı fikirdeler. Tüm mesele, müzakere masasına giden en kısa ve adil yolu tespit etmektir.
“Mart ayında İstanbul'da şekillenen parametreler üzerinden müzakerelerin canlandırılmasının imkan dahilinde olduğuna inanıyorum. Bu hedefe yönelik olarak her türlü desteği vermeye tekrar kolaylaştırıcı veya arabulucu rolünü oynamaya hazırız.
Savaş esirlerinin mübadelesi
“Görüşmemizde savaş esirlerinin mübadelesi konusunu ve bu konudaki girişimlerimizi ele aldık, bu konuyu önemsediğimizi de ayrıca ifade etmek istiyorum. İnanıyorum ki şu anda burayı takip edenler, 'Acaba bu esirlerin mübadelesi ne oldu?' sorusunu da cevaplamaya çalışıyor. Bu konuyla ilgili olarak Sayın Putin ile Rusya tarafıyla da bugünkü bütün görüşmelerimizin neticesini değerlendirmeye devam edeceğiz.”
