2021 yılına girerken tüm Dünya'da olduğu gibi Van'da da 2020 yılı acı ve gözyaşı ile geçti. Çığ, Deprem, Tekne faciası ve hak ihlalleri gibi olayların ard arda yaşandığı Van'da çok sayıda yurttaş hayatı kaybetti.

Gevaş ilçesinde yaşanan tekne faciası, Bahçesaray'da yaşanan çığ ,Başkale'de yaşanan deprem felaketi gibi çok sayıda mülteci'nin sınır hattında donarak yaşamlarını yitirmesi ile birlikte yine sınırda vurularak öldürülen köylüler gibi çok sayda hak ihlalleri de yaşandı. Yine çok sayıda Vanlı işçinin çalıştıkları iş yerlerinde yaşanan iş cinayetleri sonucu hayatlarını kaybetmesi de 2020'de yaşanan acı olaylardan oldu. Özellikle diğer yıllara nazaran Türkiye ve Dünya'da yaşanan gelişmeler 2020 yılında farklı olaylara sahne oldu.

Artarak yaşanan Depremler, sel felaketleri, milyonlarca canlı türünün yok olduğu orman yangınları, küresel iklim değişiklikleri, çekilen göller ve dere yatakları, ekonomik kriz ile birlikte artan yoksulluk, orta doğu başta olmak üzere Dünya'nın dört bir yanında yaşanan savaşlar ve Kovid-19 salgınının da baş göstermesiyle yüzbinlerce insanın hayatını kaybettiği toplu ölümler. Öyleki 2020'de yaşanan olumlu gelişmeler neredeyse yok denilebilecek kadar az oldu. Koronavirüs salgınının gölgesinde tüm Dünya yeni yıla girerken, geride bıraktığımız 2020 yılı Van'da da birçok acı olaya sahne oldu. Bunlardan şüphesiz hafızalara kazınan çığ, deprem, tekne faciası, mültecilerin donarak hatalarını kaybetmesi ve 2 yurttaşın helikopterden atılması gibi olaylar oldu. Kentte yaşanan bazı önemli gelişmeleri özetle derledik:

TEKNE FACİASI: 61 MÜLTECİNİN HAYATINA MAL OLDU

Van'ın Gevaş ilçesinin Altınsaç Mahallesi'nde, 27 Haziran'da mültecileri taşıyan bir tekne battı. Tekne sahiplerinden Medeni Akbaş kurtulurken, yapılan arama ve kurtarma çalışmaları sonucunda 2'si çocuk 61 kişinin cansız bedenine ulaşıldı. Haklarında kayıp ihbarı yapılan bir diğer tekne sahibi Sedat Akbaş’ın da aralarında bulunduğu birçok mültecinin akıbeti ise halen bilinmiyor. Van 7'nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen iddianamede, 12 kişi hakkında "Nitelikli göçmen kaçakçılığı yapma" ve "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebebiyet verme" suçlamalarıyla 38 yıl 6'şar ay hapis cezası isteniyor. Sanıkların yargılanmasına önümüzdeki günlerde başlanacak.   2

ÇIĞ FELAKETİ: 42 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

Van-Bahçesaray karayolunda 4 Şubat’ta meydana gelen çığ felaketinde bir minibüste bulunan 5 kişi yaşamını yitirmişti. Hayatını kaybeden 2 kişinin bulunması için bölgede arama ve kurtarma çalışması başlatan ekibin üzerine de 5 Şubat'ta çığ düştü. İkinci çığ felaketinde 37 kişi yaşamını yitirdi, 84 kişi ise yaralandı.Çığ nedeniyle kapanan yol 78 gün sonra ulaşıma açılırken, olası felaketlere karşı yeterli önlem almayan yetkililer de yaşananlardan sorumlu tutuldu.

SINIR HATTINDA ÇOK SAYIDA MÜLTECİ DONARAK CAN VERDİ

Van'ın Çaldıran ilçesi İran sınırında 7 Şubat 2020'de 13 mülteci donarak hayatını kaybetti. Sağ kurtulan mülteciler ise yaptıkları açıklmada en az 40 mültecinin o gün donarak hayatını kaybettiğini öne sürerken, kentte Van-İran sınırında kış boyunca onlarca mültecinin cansız bedenlerine ulaşılmıştı ve ulaşılmaya devam ediliyor.Yıl boyunca en az 100'e yakın mülteci hayatını kaybetti.

BAŞKALE DEPREMİ 11 YURTTAŞI HAYATTAN ALDI

İran’ın Xoy kentinde 23 Şubat tarihinde meydana gelen 5.9 şiddetindeki depremde Van’ın Başkale ilçesinde de yıkım meydana geldi. Depremin ardından Özpınar (Elbis), Güvendik (Elezi), Gelenler, (Qirati) , Kaşkol (Qaşkol), Böğrüpek (Xanik), Ömerdağ ( Gullik) mahallerinde çok sayıda ev ve barınakta yıkım ve hasar oluştu.Depremde 11 kişi yaşamını yitirirken, çok sayıda kişi ise yaralandı. Yine çok sayıda hayvan da enkaz altında kalarak telef oldu. Hala konteynır kentlerde kalan yurttaşlar ise yaşammücedelesi veriyor.

EN AZ 13 KADIN ŞÜPHELİ BİR ŞEKİLDE YAŞAMINI YİTİRDİ

Van’da 2020 yılında sadece bilinen en az 13 kadın şüpheli birşekilde hayatını kaybetti. Bunlardan Edremit ilçesinde Dilan Toptaş, Gürpınar ilçesinde Güler Keklik, Erciş ilçesinde Cansu Yıldırım, P.A., Dilek E., Hicret Beyazsu, 2 yaşındaki Melek Memiş, İpekyolu ilçesinde Hacer Metin, Neşe Altun, Edremit ilçesinde Meliha Kara, Özalp ilçesinde Ceren Atlı, Tuşba ilçesinde Süphan Boz ve Van’da uzun yıllar AKP il yönetiminde bulunan Gülay Elçi şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi.Yine kentte pek çok kadın ve çocuğa yönelik cinsel istismar suçları da işlendi.

2 YURTTAŞ HELİKOPTER'DEN ATILDI VE 5 GAZETECİ TUTUKLANDI

Van'ın Çatak ilçesinde 11 Eylül’de gözaltına alınan 8 çocuk babası Osman Şiban (50) ve 7 çocuk babası Servet Turgut (55), ailelerinin arama girişimleri neticesinde 2 gün sonra Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde bulundu. Gözaltına alındıktan sonra işkence ve "helikopterden atıldıkları" iddialarıyla gündeme gelen Osman Şiban hafızasını, Servet Turgut ise yaşamını yitirdi.  Mezopotamya Ajansı muhabirleri Adnan Bilen, Cemil Uğur, Jinnews muhabiri Şehriban Abi ve gazeteci Nazan Sala, 2 yurttaşın Helikopterden atıldıklarını haberleştirdikleri için tutuklandı.Yine Van'da gözaltına alınan MA Muhabiri Dindar Karataş, Ağrı’nın bir köyünde yaşanan çatışmada sivil ölümleri haberleştirmesinin ardından tutuklanarak Erzuruma götürüldü.Yine kentte bir çok siyasetçi ve yurttaş ya gözaltına alındı yada tutuklandı.

KORONAVİRÜS, SEL, KAZA VE İNTİHAR OLAYLARI...

Ayrıca, Van'da 2020 yılı Artos Dağı'na çarparak düşen uçakta 7 emniyet personelinin hayatını kaybetmesi gibi, kent merkezi, ilçeler ve köylerde yaşanan intihar olayları, sel felaketi ve trafik kazaları gibi olaylar da ise yine çok sayıda yurttaş hayatını kaybetti. Koronavirüs salgını nedeniyle Van'da sağlık çalışnaları ile birlikte yine çok sayıda yurttaş hayatını kaybederken, resmi bir açıklama olmadığından dolayı kentte kaç can kaybı olduğu ise bilinmiyor.

VANLI İŞÇİLER İŞ CİNAYETLERİNE KURBAN GİTTİ

Van nufusuna kayıtlı işçiler çalıştıkları yerlerde yaşanan iş cinayetlerine kurban gitti. 2020 yılında sadece kamaoyuna yansıyan ve arşivimiz de yer alan bazı can kayıpları şu şekilde; *Afyon'un Dinar ilçesine çalışmak için giden Ercişli inşaat isçileri neden toz çıkartıyorsunuz denilerek ırkçı saldırıya uğradı. Silahlı saldırı sonucu inşaat işçisi Özkan Tokay. yaşamını yitirirken, Fırat T. ve Emrah Ö. isimli Ercişli işçiler ise ağır yaralandı. *Van'ın Erciş ilçesine bağlı Yukarı Çökek (Ezik) mahallesi nüfusuna kayıtlı olduğu öğrenilen 23 yaşındaki Fırat Akbayrak Şırnak'ta çalıştığı inşaatın 8’inci katından aşağı düşerek hayatını kaybetti. *Van'ın Özalp ilçesine bağlı Yarımkaya Mahallesinde İstanbul'a çalışmaya giden Erdal Sakıç (27) isimli işçi çalıştığı inşaattan aşağı düşerek hayatını kaybetti. *Van'ın Çatak ilçesi nüfusuna kayıtlı 44 yaşındaki 3 çocuk Babası Abdurrezzak Abukan isimli işçi inşaattın 5'inci katından düşerek hayatını kaybetti. *Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Koyunyatağı (Axçarens) mahallesi nüfusuna kayıtlı olduğu öğrenilen Nevzat Aslan (32) isimli işçi çalıştığı inşaatın 12'inci katından dengesini kaybederek asansör boşluğuna düşerek hayatını kaybetti. *Van'ın Özalp İlçesinden İstanbul'a çalışmaya giden Remzi Turhan (30) çalıştığı bir inşaatta merdiven boşluğuna düşerek hayatını kaybetti.Turhan'ın kardeşi Yusuf Turhan'da inşaattan düşerek hayatını kaybetmişti. *İstanbu Kartal'da çalıştığı bir inşaattan düşen 18 yaşındaki Van'ın Çaldıran ilçesi nüfusuna kayıtlı Doğan Uysal hayatını kaybetti. *Van'da çalıştığı bir inşaatın 3'üncü katından düşen Zeydin Abo (45) isimli yurttaş hayatını kaybetti. *Çaldıran'dan Ankara'ya çalışmak için giden Murat Altay (27) çalıştığı inşaattın asansör boşluğuna düşerek hayatını kaybetti. *Van'da inşaat halindeki binanın asansör boşluğuna düşen Ömer Soğukbulak isimli bekçi hayatını kaybetti. *Kocaeli'de çalıştığı bir binanın 3'üncü katından aşağıya düşen Van nüfusuna kayıtı Mehmet Hanifi Polat (55) isimli işçi hayatını kaybetti. *Van’ın Erciş ilçesinde 24 yaşındaki oto yıkama işçisi, çalışmış olduğu iş yerinde bıçaklanarak öldürüldü. *Van'ın Özalp ilçesi nüfusuna kayıtlı 3 çocuk babası Faruk Gülmaya (25) isimli genç İstanbul Silivri'de çalıştığı inşaattan düşerek hayatını kaybetti. 

ÖLÜMLÜ VE YARALANMALI OLAYLAR

Van'da 2020 yılında çeşitli tarihlerde yaşanan ve pek çoğunun sınır köylerinde yaşandığı, ölümlü ve yaralanmalı olaylarda bazıları ise şu şekilde oldu; *Van’ın Çaldıran ilçesine bağlı Yukarı Çilli (Çiliya Jor) Mahallesi’nde koyun otlatan 15 yaşındaki Azat Bağa isimli çocuk, iddialara göre askerlerin açtığı ateş sonucu ağır yaralandı.

 Ardından yaklaşık 3 ay sonra babası Şefik Bağa (46) İran askerleri tarafından açılan ateş sonucu ağır yaralanarak, kaldırıldığı hastanede tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. * Van'nın Çaldıran ilçesi Yukarı Çilli (Çiliya Jor) Mahallesinde İbrahim Baykara isimli yurttaş, iddialara göre kuzeni ve kardeşinin yanında iken sınıra yakın bir alanda hudut birlikleri tarafından açılan ateş sonucu yaşamını yitirdi. *Van'ın Çaldıran ilçesine bağlı Beydoğan (Şêx Sıcıx) Mahallesi’nden İran sınırında bulunan mahalleye baskın düzenleyen sivil giyimli silahlı kişiler, sınır bölgesinden gelen yurttaşlara ateş açtı. Ateş üzerine bir at ölürken, gençler kaçarak canlarını kurtardı. *Van'ın Çaldıran ilçesine bağlı Dayanç (Davan) Mahallesi’nde yaşayan Orhan Hanay, askerlerin açtığı ateş sonucu yaralandı. *Van’ın Çaldıran ilçesine bağlı Burçakalan (Kera) ile Hangedik (Xecixatun) mahalleleri arasında bulunan bölgede İran vatandaşı olduğu belirtilen bir kişi ve 4 at açılan ateş sonucu öldü. *Van'ın Başkale ilçesine bağlı Kaşkol (Qaşqol) Mahallesi’nde 14 Haziran günü askerler tarafından açılan ateş sonucu Emrah Görür (20) isimli yurttaş yaşamını yitirdi, Saim Yılmaz isimli yurttaş ise ağır yaralandı. Olayda ateş eden asker yurtdışı adli kontrol şartıyla ve taksirle ölüme sebebiyet suçundan serbest bırakıldı. *Van'ın Saray ilçesine bağlı Kurucan (Qurcen) Mahallesi’nde yaşayan 28 yaşındaki İrfan Bağatur, 12 Ekim’de İran askerlerinin sınırda açtığı ateş sonucu sağ bacağından vurularak yaralandı. *Van’ın Saray İlçesine bağlı Yamanyurd köyü ile İran'ın Belecuk köyü sınırında, Sınır ticareti yapan Bahram Yusefi açılan ateş sonucu öldürüldü. *İran sınırına yakın Van’ın Başkale ilçesine bağlı Sualtı (Derişk) Mahallesi’nde Zahir Teker, Harun Akkaya ve Lokman Koç adlı üç çoban, iddialara göre sınır kaçakçıları için bölgede operasyona çıkan askerlerin hedefi oldu. Önce hakaretlere maruz kalan, sonra taş ve sopalarla darp edilen çobanların, ölüme terk edildi. Çobanlar ise ailelerinin imkanlarıyla hastaneye gitirilerek tedavi edildi.

*Van'ın Çatak ilçesinde 11 Eylül’de gözaltına alınan 8 çocuk babası Osman Şiban (50) ve 7 çocuk babası Servet Turgut (55), ailelerinin arama girişimleri neticesinde 2 gün sonra Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde bulunmuştu. Gözaltına alındıktan sonra işkence ve "helikopterden atıldıkları" iddialarıyla gündeme gelen Osman Şiban hafızasını, Servet Turgut ise yaşamını yitirmişti. 2 yurttaşın helikopterden atıldıklarına dair raporlar ise olayı doğruladı. *Van Gevaş’ta insan kaçakçılığı yaptıkları suçlamasıyla gözaltına alınan Lokman Orhan (25) ve Mehmet Şakir Yalçin (55) adlı kişiler  asker ve korucular tarafından darp edildi. 4 asker hakkında soruşturma başlatıldı. *İran askerleri Türkiye'ye geçmek isteyen aileye ateş açtı. Veysi Hüseyin Nejat yaralandı, babası ve annesi Farız Nejat ve Hazal Nejat ise İran askerleri tarafından gözaltına alındı. *Van’ın Saray ilçesinin İran sınırında  4 çocuk babası Adnan Karahan (28) cansız bedeni bulundu. MA

de

Editör: TE Bilisim