ERCAN ÖKSÜZ - 24SAAT
İşsizliğin ve yoksulluğun çok yüksek olduğu Van’da, her yıl birçok Vanlı, inşaat sektöründe çalıştığı için iş cinayetlerinde yaşamını yitiriyor. 2020 yılında Van nüfusuna kayıtlı 20 işçi çalıştıkları yerlerde yaşamını yitirdi.
İş cinayetlerine kurban gidenlerden biri de Ahmet Karaca. Karaca, evli ve 5 çocuk babasıydı. 1992 yılında İstanbul’da çalıştığı inşaatta düştüğü zaman 33 yaşında, genç bir delikanlıydı. Oğlu Şerif Karaca o dönemi şöyle ifade ediyor: “Babam öldüğünde 33 yaşında bir delikanlıydı ve 5 çocuğu vardı. 10 yaşında, en büyükleri bendim. Annem ve biz çocuklar açısından tarifsiz bir travmaya neden oldu.”
Van, Türkiye’nin en yoksul illeri arasında
Van, sınır kenti olmasına rağmen Türkiye’nin en yoksul kentleri arasında yer alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018 ve 2019 gelir ve yaşam koşulları araştırması bölgesel sonuçlarına göre, en yoksul iller Van, Bitlis, Muş, Ağrı, Ardahan ve Hakkari illeri geliyor.
İş imkanın olmadığı Van ve diğer doğu illerinde yaşayan insanlar iş bulma umuduyla Türkiye’nin batı kentlerine göç ediyor. Van’da her yıl binlerce kişi, geçici ve kalıcı olarak İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya gibi büyükşehirlere çalışmak için gidiyor.
Her yıl birçok Vanlı inşaatlarda düşerek yaşamını yitiriyor
Bu kentlere giden Vanlılar aylarca hatta yıllarca evlerinde uzak, inşaat sektöründe çalışmak zorunda kalıyor. Her yıl inşaat sektöründe çalışan birçok Vanlı inşaatlarda düşerek yaşamını yitiriyor. Yaşanan iş cinayetlerinin en büyük mağdurları ise, çocuklar ve eşler oluyor. Aylarca hatta yıllarca babalarını göremeyen çocuklar bir anda cenazelerini karşılarında görüyor, bu da ailede büyük travmaların yaşanmasına neden oluyor.
“Babamın yüzünü hatırlamıyorum”
İş cinayetlerine kurban gidenlerden biri de Ahmet Karaca. Ahmet Karaca, evli ve 5 çocuk babasıydı. 1992 yılında İstanbul’da çalıştığı inşaatta düştüğü zaman 33 yaşında, genç bir delikanlıydı. Ahmet Karaca, geride en büyüğü 10 yaşında 5 çocuk ile bir eş bıraktı. Ahmet Karaca yaşamını yitirdiği zaman 10 yaşında olan oğlu Şerif Karaca o dönemde yaşandıklarını şöyle anlatıyor:
“1982 Erciş doğumluyum.Çok zor şartlarda büyüdüm. Çünkü 10 yaşında iken, 1992 yılında babamı bir inşaat kazasında kaybettim. Zaten o yaşa kadar babam, sürekli gurbet hayatı yaşadığı için doğru düzgün görememiştim. Şu an bile onu hayal, meyal hatırlayabilirim. Geçmişten gelen siyah, beyaz birkaç kare fotoğrafla yüzünü hatırlayabiliyorum. Babam öldüğünde 33 yaşında bir delikanlıydı ve 5 erkek çocuğu vardı. En büyükleri bendim, dolayısıyla diğer kardeşlerim, babamı hatırlamıyorlar.”
“Ailede travmaya neden oldu”
“Annem ve biz çocuklar açısından tarifsiz bir travmaya neden oldu” diyen Karaca, “Çünkü aylarca bazen yıllarca hasretinde kaldığımız babamızın bir gün ambulans eşliğinde tabutuyla karşılaştık. İnşaat kazaları, bu toprakların kaderi olmamalıydı. Bizim yaşadığımız acıyı ve sıkıntıları başka anne, babalar ve çocuklar yaşamamalıdır” diye konuştu.
“Bugün benim gibi binlerce aile var”
“Hayatımızın her anında babasız olmanın acısını ve yükünü omzumda” taşıdığını ifade eden Karaca duygularını şöyle ifade etti:
“Bugün benim gibi binlerce aile vardır. Çaresizlikten dolayı inşaatta çalışan iki amcamın kaderi neredeyse babamla kaderi yaşayacaklardı. İki amcam inşaatta çalıştıkları dönemlerde düşerek ağır yaralandılar. Ağabeylerinin ölümü kendi gözleri önünde meydana gelmesine rağmen, Doğulunun kaderi olan bu tehlikeli inşaat sektöründe çalışmaya devam ediyorlar. Çünkü çalışmak zorundalar. Benin temennim bir daha bu gencecik insanlar, bu sektörün kurbanı olmasınlar.”
40 yaşında ama 25 yıldır inşaat sektöründe çalışıyor
Vanlı bir diğer inşaat işçisi ise Şahin Ergün. 40 yaşında olan Ergün, 25 yıldır inşaat sektöründe çalışıyor. İnşaat sektöründe çalışan emekçilerin günde 15 saat çalışmasına rağmen hakkını alamadığını ve sömürüldüğünü belirten Şahin, inşaat çalışan işçilerin çalıştığı ve yattığı ortamın içler açısı olduğunu söyledi.
“Aylarca evimize gelemiyoruz”
Genellikle İstanbul, İzmir Antalya gibi illerde, inşaatlarda çalıştığını ifade eden Şahin, şöyle konuştu: “Gurbete çalıştığım zaman aylarca evimize gelemiyoruz. Bazen 6 ay bazen de bir yıl evimize hiç gelemiyoruz. Eğer memlekete gelirsek aç kalırız. Çünkü Van ve diğer Doğu illerinde iş imkanı yok. Bize mecburen bu sektörde çalışıyoruz. İnşaat çalışan birçok kişi, buralardaki iş kazalarında ya sakat kalıyor ya da ölüyor. Benim yanımda çalışan bir arkadaşım inşaatta elektik çarpması sonucu ağır yaralandı. Bugün bu arkadaşım yüzde 50 sakat durumda.”
“Başka çaremiz yok”
İnşaatta çalışmaktan başka çaresinin olmadığını ifade eden Şahin, “Benim hiçbir gelirim yok. Doğu’da hiç fabrika olamadığı için, bizde çalışmak için başka illere gitmek zorunda kalıyoruz. Her yıl aynı çileyi ve hasreti çekiyoruz. Çocuklarımızdan ailemizden uzak kalmak çok zor ama katlanmak zorundayız. Bizim tek isteğimiz kendi memleketimizde, çocuklarımızın yanında çalışmak” dedi.
2020 yılında Türkiye’nin değişik yerlerinde inşaat sektöründe çalışırken iş cinayetlerinde ölen Vanlı işçilerinden bazıları şöyle:
Van’ın Özalp ilçesine bağlı Yarımkaya Mahallesinde İstanbul’a çalışmaya giden Erdal Sakıç (27) isimli işçi çalıştığı inşaattan aşağı düşerek hayatını kaybetti.
Van’ın Özalp İlçesinden İstanbul’a çalışmaya giden Remzi Turhan (30) çalıştığı bir inşaatta merdiven boşluğuna düşerek hayatını kaybetti. Turhan’ın kardeşi Yusuf Turhan’da inşaattan düşerek yaşamını yitirdi.
İstanbul Kartal’da çalıştığı bir inşaattan düşen 18 yaşındaki Van’ın Çaldıran ilçesi nüfusuna kayıtlı Doğan Uysal hayatını kaybetti.
Van’ın Çatak ilçesi nüfusuna kayıtlı 44 yaşındaki 3 çocuk Babası Abdurrezzak Abukan isimli işçi inşaattın 5’inci katından düşerek hayatını kaybetti.
Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Koyunyatağı mahallesi nüfusuna kayıtlı Nevzat Aslan (32) isimli işçi çalıştığı inşaatın 12’inci katından dengesini kaybederek asansör boşluğuna düşerek hayatını kaybetti.
Van’da çalıştığı bir inşaatın 3’üncü katından düşen Zeydin Abo (45) isimli yurttaş hayatını kaybetti.
Çaldıran’dan Ankara’ya çalışmak için giden Murat Altay (27) çalıştığı inşaattın asansör boşluğuna düşerek yaşamını yitirdi.
Van’da inşaat halindeki binanın asansör boşluğuna düşen Ömer Soğukbulak isimli bekçi hayatını kaybetti.
Kocaeli’de çalıştığı bir binanın 3’üncü katından aşağıya düşen Van nüfusuna kayıtı Mehmet Hanifi Polat (55) isimli işçi yaşamını kaybetti.
Van’ın Erciş ilçesinde 24 yaşındaki oto yıkama işçisi, çalışmış olduğu iş yerinde bıçaklanarak öldürüldü.
Van’ın Özalp ilçesi nüfusuna kayıtlı 3 çocuk babası Faruk Gülmaya (25) isimli genç İstanbul Silivri’de çalıştığı inşaattan düşerek hayatını kaybetti.
Van’ın Erciş ilçesine bağlı Yukarı Çökek mahallesi nüfusuna kayıtlı olduğu öğrenilen 23 yaşındaki Fırat Akbayrak, Şırnak’ta çalıştığı inşaatın 8’inci katından aşağı düşerek hayatını kaybetti.
