Haydar Erdinler - Vanekspres
"Hadi buyurun yemeğe... Xece Pejan’dan kültür, müzik ve annelikle yoğrulan duygusal bir yolculuk…’’
Bu çağrı, sadece bir sofraya değil; bir kültüre, bir mücadeleye ve unutulmaya yüz tutmuş değerlere yapılan bir davet…
Vanlı sanatçı Xece Pejan, yeni müzik klibi “Keledoş” ile geçmişin lezzetlerini bugünün ruhuyla harmanlayarak dinleyiciyle buluşturuyor. Ancak bu sadece bir klip değil; bir dilin, bir kimliğin ve bir annenin sessiz ama derin mücadelesinin hikâyesi...
Sanat yolculuğunu annelikle, öğrencilikle ve sanatçılıkla birlikte sürdüren Xece Pejan, Kars Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nda öğrenim görürken aynı zamanda iki kızını da müzikle büyütüyor. Onlarla birlikte notalara, sözlere ve en çok da köklerine sarılıyor.
Yeni klibi “Keledoş”, sadece yöresel bir yemeği değil, aynı zamanda Kürt halkının doğasını, folklorunu ve giysilerini gözler önüne seriyor. Videodaki her sahne, Van’ın rüzgârını, taşını, toprağını, annelerinin tenceresindeki buğuyu taşıyor. Keledoş, sadece bir yemek değil; bir kültür direniş biçimi, bir hafıza...
Pejan’ın kültürel aktarımı, sadece görsel ya da işitsel değil; duygusal bir temas yaratıyor. Çünkü o, sponsor desteği olmadan, ekonomik imkânsızlıklara rağmen, kendi emeğiyle ayakta durmaya çalışıyor. Bir annenin o dili şarkılara dökmesi, belki de en sessiz ama en etkili isyan oluyor.
Yaptığı bir söyleşide, "En ücra köylerde bile anneler çocuklarıyla artık Kürtçe konuşmuyor" diyen Pejan, bu sessizliğe karşı kendi sesiyle direniyor. Üniversitede tek bir Kürtçe esere sahne verilmemesini eleştirirken, her halkın dili ve kültürüyle var olma hakkının olması gerektiğini düşünüyor.
“Keledoş” klibi, bir nostaljiden öte, bir uyarı, bir hatırlatma, bir çağrıdır.
Ve o çağrı, annenin ocağında pişen yemekten, kalbindeki ezgiye dönüşüyor.
Klipte, Van’ın geleneksel yemeği keledoş, Kürt mutfağının sevilen ama yeterince tanıtılmayan Van'ın yerel lezzetlerinden biri olarak merkezde yer alıyor. Ancak Xece Pejan’ın anlatımıyla keledoş sadece bir yemek değil; toplumsal belleğin taşıyıcısı, annelerin sessiz mirası...
Sanatçı, “Xwarinen Kurda” başlığıyla paylaştığı çalışmasında, Van’ın doğasını, folklorik giysilerini ve geleneksel ezgilerini de ustalıkla işliyor. Her bir kare, izleyiciyi sadece bir klip izlemeye değil, Van’ın taşına, toprağına ve ocağında tüten geçmişine tanıklığa davet ediyor.
Ax Asîde, ax asîde...
Keledoşe Run Ser boşe Ax Asîde
Şorbeye Zil Torbeye
Birince parî kunce
Kibabin çendî bahabin
Heru heru peyda nabin
Ax Asîde ax asîde …
