VANLI KÜRT SANATÇI KAVALIN PİRİ EGİDE CİMO KİMDİR / HAYATI
1918 yılında Van’dan Ermenistan’a göç eden bir ailenin çocuğu olan Egîdê Cimo 1932 Erivan’da doğdu.
Mîrê Bilurê (kavalın miri) olarak da tanınan kaval sanatçı 8 yaşında iken ilk kavalını yaparak müziğe başladı.
Daha sonra mey, zurna ve diğer enstrümanları da kullandı.
1955’te Erivan Radyosunun Kürtçe bölümünde müzisyen olarak çalışmaya başladı ve 1990’lı yıllara kadar arasında Şeroyê Biro, Karapetê Xaço, Efroye Esed, Aslıka Kadır, Aram Tigran gibi dengbêjlerin de olduğu pek çok müzisyene eşlik etti.
Radyo çalışmalarının yanı sıra bir gece okulu olan Romanos Melikyan Müzik Enstitüsü’nde (Kulize) okudu ve 1967’de müzik yüksekokul diploması aldı.
Egîdê Cimo 31 Ocak 2019’da 87 yaşında Erivan’da vefat etti.
VANLI KÜRT SANATÇI ÜNLÜ DENGBEJ KAZO KİMDİR / HAYATI
Dengbêj Kazo Van merkeze bağlı Güvelek köyünde 1950 yılında doğdu.
Asıl adı Kazom Buzoba’dır. Dengbêj bir ailede doğduğu için çocuk yaştan dengbêjlik sanatı ile tanıştı.
Kazo’nun dedesi ve babası da dengbêj idi. Dedesi Ecemê Kının Zor Hüseyin Paşa’nın divanında dengbêjlik yapmıştır.
Daha genç yaşta Hecî Ebdülkerim ve Tahıro gibi bir çok dengbêj ile birlikte stran söyleyen Kazo, söz konusu dengbêjler ile birlikte 50’ye yakın kaset yapmıştır.
Mıhemed Arifê Cızrawîve Erivan Radyosu dengbêjlerinden ŞeroyêBıro’dan etkilenmiştir.
Türkiye’de 1990’lı yıllardan sonra Kürtçe müziğin serbest kalması ile birlikte Koma Şirvan adında bir müzik grubu kurdu.
Grup aile üyelerinden oluşmaktadır.
Bu süreç içerisinde toplam 26 bandrollü albüm çıkarmıştır.
1983 yılında Şivan Perwer çıkardığı “Bilbilo-Ferz”e albümünde Dengbêj Kazo’nun seslendirdiği “Delalike Dile Mino” eserine kendi yorumuyla yer vermiştir.
VANLI KÜRT SANAÇI HEME HACİ KİMDİR / HAYATI
Heme Haci, 1967 yılında Van’da dünyaya gözlerini açtı.
İlk,orta ve lise öğrenimini Muradiye ilçesinde tamamlamıştır.
Öğrencilik yıllarında, ses dergisinin açtığı liseler arası ses yarışmasında birinci olarak, ilk ciddi çıkışını yapmıştır.
Çocuk yaşlardan itibaren; bağlamayı, herhangi bir ustadan eğitim imkanı bulamadan, tamamen kendi çabalarıyla, profesyonel boyutta öğrenmiştir.
Kürt müziğine ilgisi, dengbejlerden dinlediği parçalardaki sözlerin, anlamlarına ve anlatmak istediklerine, duyduğu merakla başlamıştır.
Etkilendiği dengbejler; Dengbéj Reşo ve Şakıro‘dur.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği bölümü mezunu olan Heme Haci‘nin gerçek ismi Abdülhamittir.
VANLI KÜRT SANATÇI RAPERİN KİMDİR / HAYATI
1985 Van doğumlu olan Raperin’in babası, 4 çocuğunun daha iyi eğitim alabilmesi için İzmir’e yerleşmiştir.
Gerçek ismi Dilek Demir olan Raperin, Müzik kariyerinin henüz başlangıcında Kazım Koyuncu’nun ‘Hayde’ parçasını Kürtçe olarak seslendirmiş ve tüm dikkatleri üzerine çekmiştir.
İlk demo çalışmalarını sosyal medya üzerinden paylaşmış ve çok hızlı bir şekilde tanınmaya başlamış ardından 2012 yılında Xapînok, 2013 yılında ise düet projesi Tarûmar’i müzik severler ile paylaşmıştır.
VANLI KÜRT SANATÇI METİN BARLIK KİMDİR / HAYATI
Doç. Dr. M. Metin BARLIK 1964 yılında Van’ın Saray ilçesinin Sırımlı köyünde doğdu.
İlk öğrenimini Sırımlı köyünde, orta ve lise öğrenimini Van’ın Özalp ilçesinde tamamladı.
1985 yılı Haziran ayında Konya Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Bölümünden mezun oldu.
1985 yılı Ekim ayında, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğünde okutman olarak göreve başladı.
Askerlik görevini 1989–1990 yılları arasında, Çankırı Astsubay Hazırlama Okulunda İngilizce öğretmeni olarak tamamladı
1991 yılında, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünde araştırma görevlisi kadrosuna geçti.
Yüksek Lisans ve Doktorayı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde tamamladı.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
Halen TRT Kurdi de Dengbej progmını sunmaktadır.
VANLI KÜRT SANATÇI SERVET DEVRAN KİMDİR/HAYATI
Geleneksel Kürt müziğinin temsilcilerinden olan Servet Devran Van Bahçesray doğumludur.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Müzik Bölümü mezun olmuştur. Servet Devran, özellikle Caz Blues tarzı ile seslendirdiği Kürtçe klamları ile tanıdığımız Servet Devran unutulmaya yüz tutmuş Dengbejlik geleneğini de sürdürüyor.
Sevilen sanatçı ‘Dilberé’ adlı ilk albümünü 2014 yılında çıkarmış ve başta TRT Kürdi olmak üzere eserleri birçok ulusal ve yerel kanalda yayınlanmış, bazı dizilerde de eserlerine yer verilmişti.
VANLI KÜRT SANATÇI FIRAT BAŞKALE KİMDİR / HAYATI
Fırat Başkale (Abubekir Öztürk) nam-diğer Beko, 1959 doğumlu olup sesinin güzelliği onu okul sıralarında iken kurtarmıştır ve tembel olmasına rağmen sınıflarını geçmiştir bir bir.
Çocukluğun da hadi bir türkü söyle hikayesi onu bir gün hamama kadar taşır.
Evine giderken ısınmak için girdiği hamamın aslında kadınlar hamamı olduğunu bilmiyordu.
Büyük bir şaşkınlığın yaşanmasına rağmen kadınlar ona gözlerini kapattırarak türkü söyletip olayın keyfini çıkarmaktan da kendilerini alıkoyamazlar.
Bir çok yerde başlar artık türkü söylemeye…
Düğünler, sünnetler dost muhabbetlerinde sesi hep aranır olur.
Bakar ki artık bütün bölgeye yetişemiyor yöre de 20 tane kürtçe kaset yapar.
Yöre de satılan bu albümler çok ilgi görür. Zor koşullarda doldurulan bu kasetler bir gün onu yeniden hamama taşır. Bu sefer bilinçli bir gidiştir. Teyple yapılacak kayıtın ekolu olması için seçilmiştir hamam. Tas, elektro bağlama ve darbuka eşlik eder sesine ve kayıt tamamlanır.
Yörenin ve Xani aşiretinin (Ehmede Xanî’ye dayanır) en sevilen adamı olur. Sesi ve hep çocuk kalan saf yüreğiyle… Bölgede yaşanan tüm acılar onun sesiyle türkülerini ve ağıtlarını dinleyen yüreklere ulaşır.
86’nın başlarında İstanbul’a Unkapanı’na gelir ve o da bilir ki yöresindeki gibi değildir herşey, orada söylemek gibi de değildir. Dönem zorlu bir dönemdir ve İstanbul’da Kürtçe söylemek zordur.
Şahin Özer ile (Özer Plakçılık) ilk anlaşmayı yapar ve Türkçe türküler söyleyecektir bu albümünde.
İlk albümünün çalışmaları sırasında Arif Sağ ile dostluğu başlar. Sesini çok beğenen Arif Sağ ona Fırat Başkale ismini koyar. Artık Fırat Başkale olarak devam eder yaşamına.
İlk albümünden önce Arif Sağ, İlyas Salman ve Gönülden Gönül’e topluluğuyla birlikte şan tiyatrosunda İstanbul’daki ilk konserini verir. Arkasından ‘Nuran’ adındaki ilk Türkçe albümü çıkar.
87’de ‘Güneş Yine Doğacak’ adlı albümünü yine Özer Plakçılık’tan çıkarır. Bu albümle artık Fırat Başkale ismini herkes duymaya başlamıştır. Bu çalışması yakın bir tarihe kadar sıcaklığını korumuş ve epeyce satılmıştır.
Bu dönemde birçok sanatçı ile ilişkileri başlamış, uzun bir süre Unkapanı’nda kendi imzası bulanan albüm çalışmaları yapmıştır.1989’ da o dönem bu kadar popüler olmasa da git gide tanınmaya başlayan Mahsun Kırmızıgül’le ‘Doğu Konserleri’ adlı albümü yaparlar.
Fırat Başkale gitgide bir çok sanatçıyla ortak çalışmaya başlar, sesini birçok sanatçı dostuyla paylaşır. Ahmet Kaya ve Hasan Hüseyin Demirel ile o dönem yoğun çalışmaları olur. Ahmet Kaya bir albümünde Fırat’a solo vokal yapmasını istemiş hep, ama bunu bir türlü gerçekleştirememişler.
90 yılında Fırat Başkale’nin çok hareketli ve aynı zamanda Kürtçe söylemenin zor olduğu bir dönemde, doğuda yaptığı kasetlerin dışındaki ilk Kürtçe albümünü Ses Plak yapar.
Çenê Çenê-‘Lorî’ adlı bu albümü bir haftada tam yüzbin satar ve ikinci haftasında toplatılır.
Bu arada Fırat Başkale’ nin sesi ilk defa sinemaya aktarılan Ehmede Xanî ‘ye ait bir Kürt destanı olan Mem û Zîn’ filminde duyulur. Filmdeki duygulu sesi onu daha da çok tanıtır. Bu film Fırat’ın sesi ile özdeşleşir. Daha sonraki yıllarda Işıklar Sönmesin filminde de sesiyle yer alır.
Sesi, O’nu o kadar farkedemediğimiz bir yere taşır ki popüler kültüre mal olmuş isimler arasında yer almadığı halde, ordan bir çok isim onu bilir ve albümlerini takip edip ona övgüler yağdırır.
Bunların başında İbrahim Tatlıses gelir. Ona göre Fırat’ın sesi önemli bir sestir Türkiye için. Kendisi gibi Kürt sanatçılarla da güzel dostlukları vardır. Şivan Perwer, Gani Nar ve Nilüfer Akbal gibi.
Özellikle yurt dışında birlikte konserler verirler. Kürt sanatçı arkadaşları arasında Beko adıyla da anılır. Vanlınihathoca
