TL’nin dolar karşısında değer kaybetmesi sonucu ithal girdiyle üretim yapan tüm sektörler zam yapmak durumunda kaldı. Tüketiciye yansıyan bu durum bir dizi sorununu da beraberinde getiriyor.
İlaç sektörü de TL’nin değer kaybetmesinden etkilenen sektörler arasında yer alıyor. Üretim maliyetlerinin artması nedeniyle üretim düşerken, piyasada ilaç bulmak da zorlaşıyor.
Zaman zaman sosyal medyada eczane önlerinde ilaç almak için bekleyen insanların görüntüleri yer alıyor. Eczanelerde bulmakta sıkıntı yaşanan ilaçların başında çocuk şurupları, ağrı kesici ve ateş düşürücüler geliyor.
‘PİYASADA OLMAYAN İLAÇ ORANI İLK DEFA YÜZDE 20 BANDINDA’
Bursa Eczacı Odası Başkanı Okan Şahin, önceki yıllarda da benzer sorunlar yaşandığını hatırlatarak, şu an var olan sorunun daha ileri boyutlarda olduğunu şöyle anlattı:
"Her yıl şubat ayında önceki yılın kur ortalamasına göre ilaç-kur fiyatı belirleniyor. 2021'in şubat ayında 4,57'den Euro kuru belirlendi. Euro'daki aşırı artış, birçok firmanın ilaç getirmemesine ve üretimle ilgili başka sorunlara yol açtı. Bugüne kadar piyasada olmayan ilaç oranı yüzde 13-16 arasında geziyordu. Bu ilaçların hepsi ithal ürünlerdi. Bu sene ilk defa yüzde 20'ye ulaştı ve ilaçların arasında yerli olan ilaçlarda var."
Piyasada ihtiyacın altında var olan ve sıkıntısı yaşanan ilaçların ağırlıklı olarak çocuk şurupları, ağrı kesici ve ateş düşürücüler olduğunu söyleyen Şahin, "Vatandaşlar ilaçları bulmak için eczane eczane geziyor" dedi.
Bazı ilaçlarda piyasa ihtiyacının iki bin kutu olduğunu fakat eczacılara verilenin 20 kutu olduğunu belirten Şahin, "Biz her gün firma ve müşterilerle problemler yaşıyoruz. Kimi üreticiler maliyetler arttığı için üretmek istemiyor. Kimi şirketler ise yeni zamları bekliyor. Biz arada kalıyoruz. Döviz önümüzdeki süreçte ciddi sorunlar yaratabilir. Asıl olarak ocak ayında yaşanacak sıkıntılara ilişkin kaygılarımız var" diye konuştu.
‘ARALIK VE OCAK AYLARINDA HİÇ İLAÇ BULUNAMAYACAK’
Mersin Eczacılar Odası Başkanı Özgün Sağır, eczanelerin gerçek anlamda ilaç yokluğu çektiğini vurguladı. Sağır da Şahin gibi ağrı kesici şuruplar, insülin ve soğuk algınlığı ilaçlarında problem olduğunu söyledi.
Bu ilaçlar için gelen hastaları geri çevirmek zorunda kaldıklarını dile getiren Sağır, özellikle ithal ilaçlarda bu problemin baş gösterdiğinin altını çizdi.
Bakanlığın sorunu görmezden geldiğini belirten Sağır, ortaya çıkan algının kırılması için bakanlığın eczacıları stokçulukla suçladığını söyledi ve bakanlığın bu durum için önlem almak yerine inkâr ettiğini ifade etti. Sağır, bakanlığın bu inkara devam etmesi halinde aralık ve ocak aylarında hiç ilaç bulunamayacağı konusunda uyardı.
‘ASIL SORUN İLAÇLARIN ÜRETİLMEMESİ’
Antep’te isimlerini vermek istemeyen eczacılar, ilaç sıkıntısının özellikle son bir ayda büyüdüğünün altını çizdi.
Bir eczacı en çok sorunun yaşanan ilaçların başında diyabet, kolesterol gibi kronik hastalıkların yanı sıra psikiyatri ilaçlarında da sorun yaşandığını aktararak şunları söyledi:
“Bu ilaçları bulmakta zorlanıyoruz. Bu süreçte gelen hastalar elleri boş dönebiliyor. Bir aydır ilaç almaya gelip de veremeden yolladığımız hasta sayısı arttı. Hasta dört kalem ilaç alacaksa en fazla ikisini verebiliyoruz. Geri kalanını aramak zorunda kalıyorlar. Önceden 20 kalemde ilaç sorunu yaşarken şimdi 600 kalemde ilaç sorunu yaşıyoruz. Bulamadığımız ilaç sayısı neredeyse 30 kat arttı.”
Eczacılara göre ilaç sorununun en önemli sebeplerinden biri, döviz kuruna endeksli fiyat politikası. İlaç şirketlerinin ‘zarar ederiz’ düşüncesiyle ellerinde ilaçları piyasaya sürmediklerini ya da üretim yapmadıklarını ifade eden bir başka eczacı, “İlaç şirketleri ‘yıllık üretimimizi yaptık’ diyerek artık ilaç üretmiyor. Böyle olunca piyasada ilaç bulunmuyor. Bir diğer sebep de şubat ayında gelecek zam beklentisi. Zam gelecek diye piyasaya ilaç da sürmüyorlar. Bunu yanı sıra ilaçlarının hammaddelerinin çoğu yurtdışından geliyor. Döviz kurundaki artış ile beraber ilaç firmaları hammadde sorunu yaşıyor. Böylece üretim olmuyor. Stok yapanlar da vardır belki ama 100 eczanenin stok yapması piyasayı bu kadar etkilemez. Asıl sorun ilaçların üretilmemesi” dedi.
