Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun 18 Eylül’de yayınlanan belgeselinde "Eğer Kürt sorunu çözülecekse bunu meşru bir organla çözebiliriz” demesinden sonra siyasette başlayan "Kürt sorununda muhatap kim" ve “Kürt sorunu var mı yok mu” tartışması devam ediyor.

Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) CHP Genel Başkanı’na olumlu açıklamalar gelirken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Amerika Birleşik Devletleri'nde Birleşmiş Milletler’in 76. Genel Kurulu’nda katıldıktan sonra yaptığı açıklamada, “Bizim şu anda kitabımızda birlik var, beraberlik var, kardeşlik var ve bununla da bu yolda devam ediyoruz. 'Yok Kürt sorununu çözmektir, yok şudur, yok budur…' Türkiye'de böyle bir sorun yok. Biz bu işi çoktan çözdük, aştık, bitirdik" ifadelerini kullandı.

Mezopotamya Ajansı’ndan Berivan Altan ise Erdoğan’ın 19 yıllık iktidarı döneminde Kürt meselesiyle ilgili söylediği birbiriyle çelişkili ifadeleri bir araya getirdi.

2002: "Yok dersen…"

Erdoğan, 2002’de Moskova’da, Türk Ticaret Merkezi’nin inşaat çalışmalarını yerinde incelerken Karslı bir işçiyle Kürt sorununa dair girdiği diyalog sırasında “Sorun var diye inanırsan sorun olur. Sorun yok dersen, sorun ortadan kalkar. Biz böyle bir sorun yok diyoruz” sözlerini sarf etti.

2005: “Benim de sorunum”

Dönemin Başbakanı Erdoğan, 2005’te partisinin Diyarbakır’da düzenlenen mitinginde, “İlla her soruna bir ad koymak da gerekmez. Çünkü sorunlar hepimizindir. Ama illa ‘Ad koyalım’ diyorsanız Kürt sorunu bu milletin bir parçasının değil, hepsinin sorunudur. Benim de sorunumdur” ifadelerini kullandı.

2009: “Adına ne dersek diyelim”

2009’da Erdoğan, Kürt sorununa dair “Buna ister Kürt sorunu deyin, ister Güneydoğu sorunu deyin, ister Doğu sorunu deyin, isterse son olarak yine adlandırdığımız Kürt açılımı diyelim. Ne dersek diyelim bunun üzerinde bir çalışmayı başlattık” açıklamasında bulundu. 

2010: “Kürt sorununu savunuyorum”

Erdoğan, Kürt sorununa dair başlattıklarını açıkladığı bu çalışma doğrultusunda 27 Aralık 2010 tarihinde Meclis’te yaptığı bir konuşmada şöyle dedi: “73 milyon insanımız Türkiye Cumhuriyeti üst kimliği altında birdir. Üst kimlik TC. vatandaşlığıdır. Bunun altında birçok etnik unsur vardır. Başbakan olarak Kürt sorununu savunuyorum, savunmaya devam edeceğiz.”

2011: “Kürt sorunu yoktur”

Erdoğan, 30 Nisan 2011’de Muş’ta katıldığı bir mitingde, “Bırakın benim vatandaşım kendi iradesiyle oyunu kullansın. Bunu yapıyorlar mı? Bakıyorsunuz, tehditler… Demokrasi bu değil, özgürlük bu değil, temel haklar bu değil. Bu ülkede artık Kürt sorunu yoktur. Kabul etmiyorum. Bu ülkede Kürt kardeşimin sorunu var, ama Kürt sorunu artık yok” diye konuştu.

15 Temmuz 2011’de Cuma namazı çıkışımda sorularını yanıt verdiği basın mensuplarına bu kez şunları söyledi: “Bu ülkede Kürt sorunu yoktur, bu ülkede PKK sorunu vardır. Kürt vatandaşlarımıza en büyük desteği biz verdik.”

2013: “Kürt sorunu vardır"

21 Mart 2013'te Diyarbakır'daki Newroz'da okunan Öcalan'ın mektubuyla resmi olarak başlatılan "Çözüm Süreci"nde 16 Kasım 2013’de Diyarbakır’da gerçekleştirilen mitingde Mesut Barzani ve Şivan Perwer ile birlikte sahneye çıkıp, bir kez daha “Kürt sorunu vardır” diye konuştu. Çözüm sürecindeki mitingde Erdoğan, “Nasıl ki Türk’ü, Kürt’ten ayıramazlarsa, Kürt’ü de Türk’ten ayıramazlar. Bir annenin çocuğuyla anadilinde konuşamıyor olmasından büyük azap ne olabilir? Dağdakilerin indiğini, cezaevlerinin boşaldığını, 76 milyonun kucaklaştığını, birlikte yeni Türkiye olduklarını göreceğiz” ifadelerini kullandı. 

2015: “Daha ne istiyorsun?”

Çözüm süreci “buzdolabına kaldırılınca” 15 Mart 2015’te Balıkesir Ticaret Odası ve Balıkesir Sanayi Odası’nca düzenlenen “Ekonomi Ödülleri 2015” töreninde konuşan Erdoğan, “Şimdi varsa yoksa bakıyorsun Kürt sorunu. Kardeşim ne Kürt sorunu ya. Artık böyle bir şey yok. Neyin eksik senin? Başbakan çıkardın mı, bakan çıkardın mı, çıkardın. TSK’de var mısın, varsın. Ne istiyorsun, daha ne istiyorsun?” dedi.

2018: “Kürt sorunu yoktur”

3 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan, daha önce ilk kez “Kürt sorunu”nu dillendirdiği Diyarbakır İstasyon Meydanı’nda konuştu. Erdoğan, “Biz Kürt sorunu yoktur diyoruz. Herkes gibi sizlerin de özgürlüklerini biz güvence altına aldık. Her kim hangi Kürt kardeşimin hakkını gasp etmeye kalkarsa karşısında beni bulur. Var mı engel? Dininizin inancınızın geleneklerini serbestçe yerine getirebiliyorsunuz. Kimliğimizin inancımızın önünde hiçbir yasak yok.” 

2019: "Kürt sorunu var demek hakaret"

 AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Temmuz 2019’da “Biz Kürtler için her şeyi yaptık. Kürt meselesi var demek bana, bize hakarettir. Türkiye meselesi vardır, Türkiye’yi bir bütün olarak ele almak gerekir. Ben Kürtleri ayırmadım” diye konuştu.

2020: “Ne Kürt sorunu ya!"

Erdoğan, partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada şöyle dedi: “Kürt sorunu diyorlar, ne Kürt sorunu ya? 2005’te Diyarbakır’daki konuşmamda, ‘Bu ülkede Kürt sorunu yoktur, varsa da bunun sorumlusu benim ve biz çözeceğiz’ dedim. Bunları biz çözdük. Bu ülkede Kürt sorunu yoktur. Bu ülkede uzunca bir süre en çok sıkıntıyı Kürtlerin çektiği bir özgürlük sorunu vardır. Geri kalmışlık zincirini de kırdık.”

2021: “Çoktan çözdük, bitirdik”

Erdoğan, 23 Eylül’de ABD dönüşü konuştuğu gazetecilere şunları söyledi: “Bu konuyla eğer biz meşgul olursak yazık olur. Yani İmralı mıdır, değil midir, onların sorunu. Varsın onlar bu şekilde yola devam etsinler; yani HDP midir, şu mudur, bu mudur… Biz diyoruz ki bu ülkede şu anda Cumhur İttifakı bu işin tek çözüm noktasıdır ve Cumhur İttifakı olarak da biz bu çözümün mücadelesini sürdürüyoruz. "Bizim şu anda kitabımızda birlik var, beraberlik var, kardeşlik var ve bununla da bu yolda devam ediyoruz. 'Yok Kürt sorununu çözmektir, yok şudur, yok budur…' Türkiye’de böyle bir sorun yok. Biz bu işi çoktan çözdük, aştık, bitirdik."

Editör: TE Bilisim